Jak dobrać najlepszy opatrunek specjalistyczny?
Wybór właściwego opatrunku specjalistycznego, to podstawa w terapii ran ostrych i przewlekłych. Aby podjąć właściwą decyzję, należy wziąć pod uwagę poniższe czynniki:
- stan rany i rodzaj urazu – czy jest głęboka, czy powierzchowna, czy w łożysku rany jest martwica, ziarnina lub nadkażenie; jaka jest etiologia rany – np. odleżyna, oparzenie, uraz mechaniczny itp.
- ilość wysięku z rany – inny opatrunek zastosujemy w przypadku ran suchych, a inny gdy pojawia się wysięk – ważna jest też jego ilość
- czy jest zakażona czy nie lub czy istnieje ryzyko zakażenia
- rozmiar rany i jej umiejscowienie
- fazę gojenia rany – wysiękowa, proliferacyjna czy dojrzewanie
- stan zdrowia pacjenta, występowanie chorób przewlekłych, stan odżywienia itp.
Czytaj także: MZ podpisał porozumienie z siecią amerykańskich ośrodków onkologicznych NCCN
Podział opatrunków specjalistycznych
W zależności od funkcji i rodzaju opatrunków, dzielimy je na:
- opatrunki hydrowłókniste – dzięki swojej budowie posiadają wysokie właściwości chłonne, nadają się do ran z dużym wysiękiem, gdzie tworzą opatrunek żelowy
przykłady: Aquacel Extra, Suprasorb Liquacel
- opatrunki alginianowe – podobnie jak opatrunki hydrowłokniste, nadają się do ran ze znacznym wysiękiem, tworząc żel także z tkanką martwiczą i bakteriami
przykłady: Medisorb A, Aquacel A, Sorbalgon, Melgisorb
- hydrokoloidowe – również dobrze wchłaniają wilgoć, tworzą barierę ochronną i zapobiegają urazom wtórnym – np. podczas zmiany opatrunków. Mogą być zbudowane z macierzy piankowej lub posiadać w składzie superabsorbent, który musi zostać aktywowany przez polanie go jałowym roztworem Ringera;
przykłady: Granuflex, Granuflex Pasta, Hydrocoll, Medisorb H, Suprasorb H
- opatrunki z jonami srebra – dzięki zawartości srebra metalicznego lub nanokrystalicznego, działają bakteriobójczo i antybakteryjnie, także wobec bakterii MRSA oraz grzybów; nadają się do ran oparzeniowych, odleżyn lub owrzodzeń zagrożonych zakażeniem
- opatrunki z miodem manuka – medyczny miód manuka wykazuje właściwości antybakteryjne oraz wspomaga autolityczne oczyszczanie się rany, te opatrunki sprawdzą się w przypadku ran z tkanką martwiczą wydzielającą nieprzyjemny zapach, warto wiedzieć, że miód manuka posiada właściwości osmotyczne, co sprawia że utrzymuje wilgotne środowisko rany ale jednocześnie odprowadza nadmiar wilgoci
przykład: Activon Tube, Algivon (opatrunek alginianowy nasączony miodem manuka)
- opatrunki z węglem aktywowanym – warstwa węgla aktywnego pochłania nieprzyjemny zapach z rany, co sprawdza się w przypadku przewlekłych ran – np. owrzodzeń, odleżyn, zespołów stopy cukrzycowej
przykład: Actisorb Plus, Carbonet, Vliwaktiv
- opatrunki hydrożelowe – dzięki swojej konstrukcji zapewniają odpowiedni poziom nawilżenia rany przy jednoczesnym absorbowaniu wysięku, działają kojąco i uśmierzająco ból, dlatego doskonale nadają się do leczenia oparzeń, owrzodzeń a także otarć, stłuczeń i obrzęków
przykład: Aqua-gel, Medisorb G, BurnTec
- maści enzymatyczne – sprzyjają usuwaniu tkanki martwiczej, dlatego nadają się do ran przewlekłych, regulują prawidłowe pH w miejscu rany
przykład: Iruxol mono
- opatrunki z jodyną lub jodopowidonem – to opatrunki stosowane w leczeniu ran zakażonych lub zagrożonych zakażeniem; stosowane w leczeniu przewlekłych ran, odleżyn, ran pooperacyjnych
przykład: Inadine, Iodosorb
- opatrunki z folii poliuretanowej – tworzą ochronną błonę półprzepuszczalną, zabezpieczają ranę przed środowiskiem zewnętrznym – zanieczyszczeniami czy bakteriami jednocześnie umożliwiając wymianę gazową i parowanie wody; są przezroczyste, dzięki czemu możemy obserwować tempo gojenia zmian, ale nie nadają się do opatrywania ran z wysiękiem lub zakażonych; sprawdzają się w leczeniu otarć, skaleczeń, a także na ostatnim etapie gojenia trudnych ran
przykład: Suprasorb F, Medisorb F, Tegaderm.
Czytaj także: Lista refundacyjna listopad 2022 – najważniejsze zmiany w onkologii
Źródła:
- https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/opatrunki-specjalistyczne/
- https://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/specjalistyczne-kombinowane-tradycyjne-co-nalezy-wiedziec-o-opatrunkach/
- materiały informacyjne producentów – Hartmann, Kikgel, Matopat, Lohmann&Rauscher
mgr farm. Anna Janaszkiewicz
